Day: August 31, 2022

Πολλές φορές στην καθημερινή ζωή χρησιμοποιούμε τον όρο κατάθλιψη για να περιγράψουμε μια περίοδο στην οποία έλειπε η χαρά. Χρησιμοποιείται επίσης γενικευμένα για την περιγραφή μιας λυπηρής συνθήκης. Τι σημαίνει όμως πραγματικά κατάθλιψη;

   Περιστασιακά μπορεί να αισθανόμαστε πεσμένοι ή στεναχωρημένοι και είναι οκει! Για μερικούς, αρκετούς τελευταία, ανθρώπους αυτό το καταθλιπτικό συναίσθημα μπορεί να επηρεάσει για μεγάλη περίοδο αρκετούς τομείς της ζωής. Το καταθλιπτικό επεισόδιο αποτελεί μια (ψυχ)ιατρική κατάσταση κατά την οποία το άτομο αδυνατεί να βιώσει ευχαρίστηση, ικανοποίηση ή/και χαρά.

   Σε αυτή την κατάσταση η αυτοκριτική, η υποτίμηση και άλλες απαισιόδοξες σκέψεις αποκτούν μηρυκαστικό χαρακτήρα. Το άτομο είναι εγκλωβισμένο στην ανημπόρια και νιώθει μόνο. Χαρακτηριστικά ενός καταθλιπτικού επεισοδίου ενδέχεται να είναι η επίμονη θλίψη, το αίσθημα αναξιότητας, η ανηδονία, η σωματοποίηση του πόνου, η έλλειψη κινήτρου, το αίσθημα απελπισίας, η έντονη κόπωση, η αδυναμία λήψης αποφάσεων, οι διαταραχές ύπνου, οι καταστροφικές σκέψεις, η αδυναμία συγκέντρωσης της προσοχής, οι αλλαγές στην πρόσληψη τροφής, οι διαταραχές γύρω από την σεξουαλική συμπεριφορά και τις κοινωνικές ή διαπροσωπικές σχέσεις. Η διαφορά του καταθλιπτικού επεισοδίου από την κατάθλιψη έγκειται στην επανάληψη και στην συχνότητα των συγκεκριμένων επεισοδίων, η οποία είναι καλό να αξιολογείται κλινικά από ειδικούς ψυχικής υγείας και όχι αυθαιρέτως!

  Το άτομο που πάσχει δεν ευθύνεται για την διαταραχή ούτε επέλεξε να υποφέρει! Μεγαλώνοντας αναπτύσσουμε πεποιθήσεις για την ερμηνεία των γεγονότων γύρω μας. Συχνά, αυτές οι ερμηνείες που κάνουμε εμπεριέχουν λογικά σφάλματα που με τη σειρά τους δημιουργούν φαύλους κύκλους. Αυτοί οι κύκλοι, εγκλωβίζουν το άτομο όσο περνά ο χρόνος μιας και διατηρούν αλλά και ενισχύουν συμπεριφορικά τον καταθλιπτικό τρόπο σκέψης.

   Πρόκειται για κάτι πολύ μεγαλύτερο από μια στεναχώρια ή λύπη, αλλάζει τον τρόπο που σκέφτεσαι, αισθάνεσαι και συμπεριφέρεσαι. Αν τα παραπάνω συμπτώματα σε χαρακτηρίζουν ή σε προβληματίζουν στη ζωή σου μην φοβηθείς να απευθυνθείς σε κάποιον ειδικό. Με όποιον τρόπο κι αν έρχεσαι αντιμετωπ@ με την κατάθλιψη, η απόρριψη της θεραπείας μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικά προβλήματα για την υγεία, ψυχική και σωματική. Είναι πολλά τα συμπτώματα της κατάθλιψης που συνήθως εμφανισιακά δεν γίνονται αντιληπτά. Από την άλλη πλευρά, αν βιώνεις ή ταυτίζεσαι με κάποιο από τα παραπάνω, δεν σημαίνει αυτόματα πως πάσχεις από κατάθλιψη!!
Επισκέψου ή συζήτησε με κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας, προτού οδηγηθείς σε μια γρήγορη διάγνωση!!

   Όσο περισσότερο αντέχεις και ανέχεσαι το καταθλιπτικό συναίσθημα, τόσο δυσκολότερα θ’ απαλλαγείς οριστικά απ’ αυτό! Ποτέ δεν είσαι πραγματικά μόν@! Συνέχισε με σθένος να προσπαθείς να αντιστέκεσαι στα άσχημα συναισθήματα και σκέψεις. Μην αφήνεσαι!

🧡Να σε προσέχεις, εσένα έχεις 🧡

ΦΙΛΟΙ ή ΕΧΘΡΟΙ?

   «Μα εγώ όταν αγχώνομαι δεν φοβάμαι, απλώς αγχώνομαι και αυτό είναι όλο!»

Μια έκφραση κοινή για εφήβους και ενήλικες, είναι όμως πραγματικό το περιεχόμενό της;

   Η σύνδεση του φόβου με το άγχος είναι πολύ στενή. Κάθε φορά που κάτι μας αγχώνει, ένα ερέθισμα, μια κατάσταση ή ένα αντικείμενο, υπάρχει κάποιος φόβος που πυροδοτεί αυτή μας την αντίδραση.

Το άγχος είναι μια συναισθηματική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από μία υποκειμενική αίσθηση του φόβου και διάφορα δυσφορικά συμπτώματα όπως δύσπνοια, ταχυκαρδία, εφίδρωση και κεφαλαλγίες, η οποία προκύπτει σαν απάντηση σε μία απειλή που συνήθως δεν είναι ξεκάθαρα αναγνωρίσιμη, πάντα αντικειμενική ή συγκεκριμένη.

Επιπλέον, ο φόβος είναι μία συναισθηματική κατάσταση που επίσης περιλαμβάνει την υποκειμενική αίσθηση του συναισθήματος αλλά και σωματικά συμπτώματα, όπως π.χ. τρέμουλο, που προκύπτει όμως ως απάντηση σε μία εξωτερική, πραγματική απειλή που είναι συνειδητά αντιληπτή.

Ο ρόλος του φόβου στο αίσθημα του άγχους είναι κυρίαρχος.

   Είναι σημαντικό να θυμόμαστε πως το υποκειμενικό βίωμα είναι που ερμηνεύει το συναίσθημα του φόβου σε επίπεδο άγχους. Πιο συγκεκριμένα, σε ένα επικείμενο διαγώνισμα αυτό που θα μας αγχώσει είναι οι σκέψεις θα αποτύχω, δεν θα γράψω καλά.

Εν προκειμένω, ο φόβος της αποτυχίας ενεργοποιεί το άγχος σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό για κάθε μαθητή. Στην προσέγγιση κάποιου συμμαθητή στο διάλειμμα, ο έφηβος μπορεί να αγχωθεί από σκέψεις όπως δεν θα μου απαντήσει ή δεν θα με συμπαθήσει, φοβούμενος μια αρνητική κριτική από τον συμμαθητή του.

   Εν κατακλείδι, οι φόβοι και οι ανασφάλειες μας είναι που μας αφήνουν ανυπεράσπιστους πολλές φορές ενώπιον του άγχους μας. Ευτυχώς, υπάρχουν τα δυνατά μας σημεία, οι στόχοι για το μέλλον, οι συγκεκριμένες στρατηγικές αντιμετώπισης του άγχους και η προσωπικότητά μας που αποτελούν κατά κύριο λόγο την ασπίδα προστασίας μας.

Στην καθημερινή ζωή έχουμε νοηματοδοτήσει το άγχος ως μια πολύ δυσάρεστη αίσθηση που πρέπει να αποφεύγεται πάση θυσία. Μιας και το άγχος κοντεύει να δαιμονοποιηθεί, είναι σημαντικό να δούμε τι πραγματικά είναι αυτό το συναίσθημα. Η σημασία του για τον οργανισμό είναι τεράστια!

Η σχέση μεταξύ άγχους και φόβου είναι ισχυρή. Πολλές φορές όταν αγχωνόμαστε το κυρίαρχο συναίσθημα είναι ο φόβος. Φοβόμαστε ότι κάτι κακό θα μας συμβεί, ότι θα πάθει κάτι το σώμα μας, ότι δεν θα τα καταφέρουμε, ότι θα συμβεί κάτι κακό με ανεπανόρθωτες συνέπειες. Όμως, ο φόβος αυτός είναι προστατευτικός. Εκλαμβάνουμε μια ασφαλή κατάσταση, υποκειμενικά ως επικίνδυνη για εμάς. Αυτή η αίσθηση μας, φέρει όλα τα συμπτώματα του άγχους. Το άγχος και ο φόβος λειτουργούν ως καμπανάκι κάθε φορά που αισθανόμαστε ότι κινδυνεύουμε, το σώμα ενεργοποιείται για να μας κάνει να δράσουμε και να φύγουμε από την επικίνδυνη κατάσταση. Για παράδειγμα, ένα άτομο με αγοραφοβία αισθάνεται φόβο και άγχος εξαιτίας του κόσμου γύρω και ο καρδιακός παλμός αυξάνεται ώστε να μπορεί να φύγει για να προστατευτεί. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε πως τα συμπτώματα δεν τα προκαλεί ο κόσμος αλλά η σκέψη που κάνουμε ότι ο κόσμος αποτελεί κίνδυνο για εμάς.

Η διάκριση άγχους και στρες απασχολεί συχνά. Πολλοί, αν όχι οι περισσότεροι άνθρωποι βιώνουν στρες καθημερινά. Το στρες προκαλείται πάντα από εξωτερικά ερεθίσματα, προκλήσεις που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε. Το στρες πυροδοτείται από καθημερινές δυσκολίες που είναι αναμενόμενο η αβεβαιότητά του να προκαλεί ανασφάλεια στο άτομο. Τέτοιοι παράγοντες την τωρινή περίοδο είναι ο Covid19 ,τα έξοδα, η ανεργία, η προθεσμία, η ασφάλεια.

Το βασικότερο χαρακτηριστικό του άγχους είναι οι αρνητικές σκέψεις που δημιουργούμε εμείς οι ίδιοι για τον εαυτό ή τις καταστάσεις γύρω μας. Επομένως, οι σκέψεις ενός αγχωμένου ατόμου σχετίζονται με τον κίνδυνο που νιώθει για αντικειμενικά ακίνδυνες καταστάσεις για τη ζωή. Οι αρνητικές αυτές σκέψεις που προκαλούμε εμείς οι ίδιοι είτε για τον εαυτό είτε για τους άλλους γύρω μας είναι πως κάτι κακό θα μου συμβεί, η πανδημία δεν θα τελειώσει ποτέ, δεν είμαι αρκετά καλός στη σχέση μου, δεν αξίζω καλά πράγματα στη ζωή μου.

Πώς μεταφράζεται το άγχος στο σώμα μας; Όπως είδαμε το σώμα αντιδρά για να μας προστατεύσει. Τα συνήθη συμπτώματα του άγχους είναι η δύσπνοια, η ταχυκαρδία, η αίσθηση ότι θα σπάσει η καρδιά, η εφίδρωση, το μούδιασμα των άκρων, η μυϊκή ένταση, το τρέμουλο, το βάρος στο στήθος, ο πονοκέφαλος, η ζαλάδα, η αστάθεια, το παραλήρημα, η λιποθυμία, εσωτερικός πόνος σε κάποιο όργανο του σώματος, το ρίγος ή η ξαφνική ζέστη, η ναυτία και η αίσθηση ότι χάνω τον εαυτό μου ή τον κόσμο γύρω μου. Τα συμπτώματα αυτά ενδέχεται να κορυφωθούν και να προκαλέσουν σωματικές βλάβες στα όργανα, ασθένειες ή άλλα αυτοάνοσα ψυχοσωματικά προβλήματα.

Η διαχείριση του άγχους είναι ζήτημα υγείας, τόσο ψυχικής όσο και σωματικής. Ο έλεγχος του άγχους αποτελεί μια συνεχή και ίσως δύσκολη προσπάθεια για το άτομο που όμως αξίζει να επιχειρήσει. Η φαρμακοθεραπεία, η πιο γνωστή μέθοδος παρέμβασης για το άγχος, είναι εξωτερική παρέμβαση και άρα αφενός μη ελεγχόμενη από το άτομο, αφετέρου προσωρινή. Η ψυχοθεραπεία φέρει εσωτερικά την αλλαγή της συμπεριφοράς του ατόμου. Το άτομο κατανοεί την προέλευση του συναισθήματος, μαθαίνει τις δεξιότητες εκείνες που του επιτρέπουν να ελέγχει το άγχος, τα συμπτώματά του και να ηρεμεί τον εαυτό του.

Να θυμάσαι, το άγχος είναι δικό μας δημιούργημα και μόνο από εμάς μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά!!

Πολλές φορές η επιλογή προσέγγισης και ψυχοθεραπευτή τρομάζει το άτομο που ενδιαφέρεται να ξεκινήσει ψυχοθεραπεία. Είναι αναμενόμενο και δικαιολογημένο μιας και πρόκειται για κάτι καινούργιο, ένα νέο ξεκίνημα.

   Το πρώτο βήμα θα λέγαμε, είναι η συζήτηση με τον εαυτό.

Οφείλουμε να μελετήσουμε όσα αισθανόμαστε και να σκεφτούμε τι μας προβληματίζει και χρειάζεται να αλλάξουμε. Για την διαμόρφωση του αιτήματος μας είναι σπουδαίο να θυμόμαστε πως δεν μπορούμε να αλλάξουμε τους άλλους ή τη συμπεριφορά τους. Δεν μπορούμε να παρέμβουμε στη ζωή κάποιου άλλου ανθρώπου, μπορούμε όμως να τροποποιήσουμε την δική μας συμπεριφορά απέναντί του. Αφού διαμορφώσουμε το αίτημά μας, αναζητούμε πληροφορίες για τις προσεγγίσεις στον χώρο της ψυχοθεραπείας (ψυχανάλυση, γνωστική συμπεριφοριστική, συστημική, gestalt, σωματική,…). Σύγχρονα ερευνητικά δεδομένα για παράδειγμα, αποδεικνύουν την αποτελεσματικότητα της συστημικής θεραπείας στην κακοποίηση και της γνωστικής συμπεριφοριστικής στη διαχείριση του άγχους.

   Στην πορεία, αναζητούμε τον κατάλληλο ψυχοθεραπευτή. Αυτό γίνεται είτε μέσα από συστάσεις γνωστών, είτε με βάση την υποκειμενικότητά μας. Βασικά στοιχεία που χρειάζεται να εξετάσουμε κατά την επιλογή του ψυχοθεραπευτή, είναι η επιστημονική του κατάρτιση και η προσωπικότητά του. Ειδικότερα, αναζητούμε εκπαιδευμένους ειδικούς στην προσέγγιση που είδαμε πως μας ταιριάζει καλύτερα. Ζητάμε διαβεβαιώσεις από τον ψυχοθεραπευτή για τις σπουδές ,τον προσανατολισμό, το βιογραφικό και τα πτυχία του. Ρωτάμε επίσης για τις μεθόδους και τις τεχνικές που εφαρμόζει, την θεραπευτική πορεία που ακολουθεί και την προηγούμενή του εμπειρία. Είναι χρήσιμο να ξέρουμε αν ο ίδιος κάνει θεραπεία ή/και ακολουθεί εποπτεία για τα περιστατικά του. Για την επιλογή του κατάλληλου ψυχοθεραπευτή, μην διστάσετε να κάνετε ερωτήσεις! Θεωρείται ένδειξη υπευθυνότητας και όχι αγένεια. Κατά την επιλογή, μπαίνουμε σε έναν δρόμο που δεν γνωρίζουμε και οφείλουμε να διασφαλίσουμε πως ο οδηγός γνωρίζει καλά το μονοπάτι που θα ακολουθήσουμε.

   Αναφορικά με την προσωπικότητα του ψυχοθεραπευτή, αφού κρίνουμε την επαγγελματική του κατάρτιση εξετάζουμε την σχέση του μαζί μας. Πώς μας φάνηκε ο άνθρωπος με τον οποίο μόλις μιλήσαμε; Πώς μας έκανε να αισθανθούμε; Ο ψυχοθεραπευτής εκπνέει εμπιστοσύνη και ασφάλεια εξ ορισμού. Σέβεται τις ιδιαίτερες πεποιθήσεις, τις ανάγκες, τη γνώμη και τον εαυτό του ατόμου ακριβώς όπως είναι στο παρόν. Ακούει με ζεστασιά και ανθρωπιά τον θεραπευόμενο για να τον βοηθήσει να ανακαλύψει τις λύσεις και όχι να τις δώσει ο ίδιος. Σημαντικά χαρακτηριστικά είναι επίσης η οικειότητα και η άνεση, η αυθεντικότητα, η ενσυναίσθηση, η οργάνωση και η μεθοδικότητα. Η θεραπευτική σχέση έχει χαρακτηριστεί από τον Yalom ως το «μέγιστο έργο» της θεραπείας, επειδή μέσω αυτής επιτυγχάνονται οι αλλαγές και το θεραπευτικό τελικό αποτέλεσμα. Πιο συγκεκριμένα, παρέχει ένα ασφαλές πλαίσιο μέσα στο οποίο ο θεραπευόμενος διερευνά, πειραματίζεται, αλλάζει και συνεχώς μαθαίνει, όχι μόνο πώς να είναι καλά με τον εαυτό του αλλά και στις σχέσεις του με τους άλλους γύρω του. Η ψυχοθεραπεία αποτελεί συχνά μια «πρόβα» για τη ζωή.

   Ανεξάρτητα της προσέγγισης, η θεραπευτική σχέση κρίνεται καθοριστική. Όλα βασίζονται στην θεραπευτική συμμαχία που αναπτύσσεται, μια συμμαχία που πλαισιώνεται από εμπιστοσύνη και ασφάλεια. Η θεραπευτική συμμαχία βασίζεται στον κοινό στόχο, και οι δύο πλευρές συνεργάζονται από κοινού με σκοπό την προσωπική ανάπτυξη του θεραπευόμενου. Είναι μια ομαδική δουλειά που αποτελείται από δύο καίρια συστατικά, την σύνδεση-επικοινωνία και την αμοιβαία συμφωνία- δέσμευση στην θεραπεία. Επομένως, είναι σημαντικό να εμπιστευόμαστε την αίσθηση που μας προκαλεί ο ψυχοθεραπευτής σαν άτομο, μιας και θα γίνει ο συνεργάτης μας για την επίτευξη ή διατήρηση της (ψυχικής) υγείας μας.

   Εν κατακλείδι, αν στην πρώτη σου επικοινωνία με τον υποψήφιο ψυχοθεραπευτή ένιωσες ασφάλεια, πως σε άκουσε πραγματικά με ενδιαφέρον, μπήκε στην θέση σου, δεν σε έκρινε αλλά σε δέχτηκε, σεβάστηκε όσα βιώνεις και εκτίμησε αυθεντικά τις απόψεις σου χωρίς να προσπαθεί να επιβάλει τις δικές του…

είσαι σε καλό δρόμο!!