Στην ερώτηση γιατί ο δεσμός με τα ζώα ωφελεί τον άνθρωπο έχουν δοθεί πολλές απαντήσεις. Καταρχήν, αξίζει να σημειωθεί πως εν προκειμένω αναφερόμαστε στα κατοικίδια ζώα και συγκεκριμένα τους σκύλους, μικρότερους ή μεγαλύτερους.
Πολλοί συνάνθρωποι στην Ελλάδα και το εξωτερικό επιλέγουν έναν σκύλο για συναισθηματικούς λόγους, για να τους παρέχει δηλαδή αυτή την συντροφιά, αυτή την πολυπόθητη παρέα. Πέραν αυτού, πολλοί χρησιμοποιούν τα πολύτιμα pets τους ως σημαντικούς οδηγούς. Σε διάφορες ψυχολογικές και νευρολογικές παθήσεις η βοήθεια ενός σκύλου οδηγού διευκολύνει τη ζωή των ασθενών. Οι σκύλοι οδηγοί ή κατοικίδια θεραπείας όπως ονομάζονται, είναι ειδικά εκπαιδευμένοι μέσω συγκεκριμένων πρωτοκόλλων να καταπραΰνουν τον συναισθηματικό πόνο, να προστατεύουν ή να καθοδηγούν το άτομο. Η καθημερινότητα αυτών των σκύλων και των φροντιστών τους είναι πολύ διαφορετική από αυτή των ατόμων που επιλέγουν ένα τετράποδο για συντροφιά.
Η φροντίδα των αναγκών και η ενασχόληση με το σκύλο βοηθά ανεξαιρέτου ηλικίας την ανάπτυξη του ατόμου. Ο δεσμός αυτός, ενισχύει την υπευθυνότητα του ατόμου, αφού υποχρεωτικά οι ανάγκες του σκύλου καλύπτονται από τον φροντιστή. Το πρόγραμμα που οφείλουν και οι δύο να ακολουθούν αναφορικά με τις βόλτες, την διατροφή και τις υπόλοιπες προτεραιότητες για τη ζωή του σκύλου, θέτει και τους δύο σε ένα ασφαλές πλαίσιο και επιτρέπει την λειτουργική συμπεριφορά του ατόμου στην καθημερινότητα. Ακόμα, η σχέση αυτή μεταξύ σκύλου και ιδιοκτήτη/φροντιστή έχει σημαντικές επιδράσεις στην έκκριση ουσιών στον εγκέφαλο. Μία από αυτές τις ουσίες είναι η ορμόνη οξυτοκίνη ή ωκυτοκίνη (Oxytocin). Παράγεται στον υποθάλαμο ενώ απελευθερώνεται από την οπίσθια υπόφυση. Έχει χαρακτηριστεί ως η ορμόνη της αγάπης, επηρεάζει τις κοινωνικές σχέσεις, την αναπαραγωγή και τον τοκετό. Η παραγωγή της ενισχύεται από τις σχέσεις μας με τους άλλους, μάλιστα είναι στενά συνδεδεμένη με την αίσθηση της αφής.
Η αγκαλιά, ο φυσικός τρόπος ενίσχυσης της συγκεκριμένης ορμόνης, δημιουργεί την αντίληψη ότι μας αγαπούν και είμαστε σημαντικοί. Η οξυτοκίνη συσχετίζεται με την πιο θετική κοινωνική συμπεριφορά, μιας και συνδυαστικά με άλλες ορμόνες που δρουν ως νευροδιαβιβαστές όπως η ντοπαμίνη, η σεροτονίνη και η κορτιζόλη, μειώνει τα αισθήματα φόβου και ενισχύει την αίσθηση εμπιστοσύνης. Ελκύεται σε όλα τα θηλαστικά κατά την ώρα του τοκετού για να μπορεί η μητέρα να φροντίσει αποτελεσματικότερα το βρέφος και την ώρα του οργασμού για να παγιώσει τον δεσμό ανάμεσο στο ζεύγος. Έχει την ιδιότητα να ρίχνει τους καρδιακούς παλμούς και να χαμηλώνει την αρτηριακή πίεση με αποτέλεσμα να μειώνεται το στρες.
Μια επιπλέον σημαντική ουσία που εμπλέκεται κατά την διάρκεια της επαφής του ατόμου με τον σκύλο είναι η ντοπαμίνη. Η ντοπαμίνη είναι ο νευροδιαβιβαστής της ευχαρίστησης, όταν απουσιάζει συχνά το άτομο βιώνει αρνητικά συναισθήματα και ανηδονία. Η παραγωγή της ντοπαμίνης επιτυγχάνεται όταν το άτομο γενικώς, ασχολείται με ευχάριστες για εκείνο δραστηριότητες. Επίσης σημαντικός είναι και ο ρόλος των ενδορφινών. Οι ενδορφίνες είναι η φυσική αντίδραση του οργανισμού μας αναφορικά με επίπονες διεργασίες. Απαλύνουν τον πόνο και μπορεί να παραχθούν όταν για παράδειγμα το άτομο γυμνάζεται και καταπονεί το σώμα του. Οι ενδορφίνες κυλούν στο σώμα κατά την διάρκεια της δραστηριότητας με τα ζώα, διότι η ηθική ανταμοιβή όλης αυτής της καταπόνησης που συνδέεται πολλές φορές με τις ρουτίνες φροντίδας του ζώου έχουν το μέγιστο κέρδος για το άτομο.
Το κλειδί αναφορικά με τις ευεργετικές ιδιότητες στον εγκέφαλο της σχέσης του ατόμου με τους σκύλου έγκειται στην δημιουργία κάποιον ρουτινών. Αυτές οι ρουτίνες, οι προγραμματισμένες και επαναλαμβανόμενες δηλαδή συμπεριφορές, είναι που βοηθούν τον φροντιστή να καθιερώσει ένα πρόγραμμα στην καθημερινότητά του, να διατηρήσει το κίνητρό του για ενεργοποίηση και αποτελεσματικότητα. Από την άλλη πλευρά, ο σκύλος επωφελείται επίσης, εφόσον έχει την απεριόριστη φροντίδα και όρεξη για ουσιαστική ενασχόληση με τις ανάγκες του.
Ανακεφαλαιώνοντας, η σχέση ανθρώπου και σκύλου συνδράμει αφενός στην καλή ψυχολογική διάθεση του ατόμου και αφετέρου στην ενίσχυση των καλών νευροδιαβιβαστών που λειτουργούν προστατευτικά για την συνολική υγεία του ατόμου.
